CHARAKTERYSTYKA
Gmina Rajcza leżąca na wysokości ok 500m.n.p.m. na terenie parku krajobrazowego obejmuje swoim zasięgiem następujące miejscowości: Rajcza, Rycerka Dolna, Rycerka Górna, Sól, Kiczorę oraz Zwardoń. Położna jest w sródgórskej kotlinie otoczonej prześlicznymi górami Beskidu Żywieckiego należącymi do pasma Wielkiej Raczy tzw. Worek Raczański u zbiegu potoków tworzących na terenie Rajczy rzekę Sołę. Gmina ma bardzo dobre połączenia komunikacyjne z Żywcem , Bielskiem oraz Katowicami. Liczne szlaki turystyczne umożliwiają poznawanie okolicy, podziwianie wspaniałych widoków rozciągających się ze szczytów górskich i nie tylko. Na terenie gminy znajduje się ok 100 km. ścieżek rowerowych. W sezonie zimowym panują tutaj doskonałe warunki do uprawiania sportów zimowych. Do dyspozycji narciarzy jest ok 20 wyciągów. W Zwardoniu znajduje się przejście graniczne (drogowe i kolejowe) ze Słowacją oraz przejścia małego ruchy turystycznego w Rycerce Górnej oraz przejścia turystyczne w Zwardoniu i na Wielkiej Raczy. Rajcza, centrum gminy, tutaj znajdują się wszystkie ważne urzędy, poczta, gmina, bank, policja. Na terenie gminy znajduje się ok 2.5 tyś, miejsc noclegowych.
HISTORIA GMINY
Rajcza, w wykazach folwarku Węgierska Górka figuruje od 1608 roku i liczyła 11 zarębków, czyli miejsc, które powstały przez wyrąbywanie śródleśnych polan,("Dziejopis Żywiecki", Andrzej Komoniecki). Według różnych koncepcji, nazwa Rajcza pochodzi od zjazdów tzw. rajców na górze Wielka Racza . Spotkania te miały na celu rozstrzygnięcie sporu granicznego. Ostatecznie na wierzchołku góry rozlano beczkę wina a kierunki jego spływu wyznaczały granicę między państwami. Na pamiątkę tych spotkań, miejscowość, do której należała góra, nazwano Rajczą. Inna koncepcja mówi, że nazwa pochodzi od słowa raj, raja , oznaczającego błoto, mokradło i związana jest z położeniem wsi u ujścia do Soły licznych spływających z gór potoków. W 1669 r., król polski Jan Kazimierz ofiarował obraz Madonny Częstochowskiej do przyszłego kościoła, na którego budowę wydał pozwolenie. W 1884 r. uruchomiono linię kolejową "Transwersalną" z Nowego Sącza przez Suchą Beskidzką, Żywiec, Rajczę, Zwardoń do Czadcy. Podczas II Wojny Światowej trwały masowe wysiedlenia w ramach "Saybusch Aktion"
ATRAKCJE PRZYRODNICZE
Rezerwat Butorza
Rezerwat Butorza powstał w 1961 roku. Rozciąga się na północnych stokach Rachowca, na wysokości 600 - 800 m, jego powierzchnia wynosi 30,68 ha. Obejmuje 130 - letni drzewostan o wysokiej zasobności i klasie bonitacji. Wiele świerków osiąga 35 m wysokości i około 50 cm pierśnicy. Strome stoki i dno parowu w centrum rezerwatu pokrywa zespół buczyny karpackiej z dorodnymi okazami jaworów.
Rezerwat "Śróbita"
Rozciąga się na zachodnim stoku góry Bugaj na wysokości 780 -960 m n.p.m.
Rezerwat "Dziobaki"
Utworzony nie opodal schroniska POD BANIĄ na przełęczy Przegibek
W rezerwatach tych dominują lasy bukowo - świerkowe i bukowo - jodłowe, charakterystyczne dla regla dolnego, z bogatą roślinnością zieloną i fauną.
ATRAKCJE KULTURALNE
- Sanktuarium Matki Bożej Kazimierzowskiej
- Zespół Pałacowo Parkowy "Pałac Lubomirskich" w Rajczy.
- Kapliczka na Pawlicznem w Kiczorze
- Źródła Solankowe w Soli
- Zabytkowa dzwonnica w Soli
- Kościół Parafialny w Soli
- Jubileuszowy Krzyż Ziemi Żywieckiej na Bendoszce Wielkiej
- Obelisk ku czci Waleriana Burzi "Jefremowa" w Rycerce Dolnej
- Pomnik kpt. Zbigniewa Plewy w Rycerce Kolonii
Na terenie gminy znajduje się ponad 20 wyciągów narciarskich, między innymi na Skalance, Rachowcu czy Bendoszce Wielkiej. Ponadto znajdują się tutaj korty tenisowe, wypożyczalnie quadoów i skuterów śnieżnych.
| RYCERKA GÓRNA KOLONIA - PRZEŁ. PRZEGIBEK (1 000 m n.p.m.) czas przejścia 1.30 / 1 godz. |
||
| PRZEŁ. PRZEGIBEK (1 000 m n.p.m.) - RYCERKA DOLNA SŁOWIANKI czas przejścia 2.15 / 2 godz. |
||
| SÓL PKP - PRZEŁ. PRZEGIBEK (1 000 m n.p.m.) czas przejścia 3.45 / 3.15 godz. |
||
| PRZEŁ. PRZEGIBEK (1 000 m n.p.m.) - WIELKA RYCERZOWA (1226 m n.p.m.) czas przejścia 1.15 / 1 godz. |
||
| WIELKA RYCERZOWA (1 226 m n.p.m.) - RYCERKA DOLNA PKP czas przejścia 3.30 / 4.30 godz. |
||
| PRZEŁ. PRZEGIBEK (1 000 m n.p.m.) - WIELKA RACZA (1 236 m n.p.m.) czas przejścia 3 / 3.15 godz. |
||
| WIELKA RACZA (1 236 m n.p.m.) - ZWARDOŃ PKP czas przejścia 4.15 / 4.30 godz. |
||
| ZWARDOŃ PKP - Rachowiec (954 m n.p.m.) - SÓL PKP czas przejścia: 2 / 2.30 godz. |
||
| ZWARDOŃ SCHRONISKO PTTK - OSIEDLE MAŁY RACHOWIEC czas przejścia: 0.30 / 0.30 godz. |
||
| RYCERKA GÓRNA KOLONIA - WIELKA RACZA (1 236 m n.p.m.) czas przejścia: 2 / 1.15 godz. |
||
| RAJCZA PKP - HALA LIPOWSKA (1 324m n.p.m.) czas przejścia: 5 / 4 godz. |
||
| HALA LIPOWSKA (1 324m n.p.m.) - HALA RYSIANKA (1 322m n.p.m.) czas przejścia: 0.10 / 0.10 godz. |
||
| HALA RYSIANKA (1 322m n.p.m.) - ROMANKA (1 236m n.p.m.) czas przejścia: 0.45 / 0.30 godz |
||
| RYCERKA GÓRNA KOLONIA - ZWARDOŃ czas przejścia: 4 / 4.15 godz. |
||
| ZWARDOŃ - BARANIA GÓRA (1 220m n.p.m.) czas przejścia: 5.30 / 4.45 |
||
| PRZEŁ PRZEGIBEK (1 000m n.p.m.) - PRZEŁĘCZ HALNA POD RYCERZOWĄ MAŁĄ czas przejścia: 1.45 / 1.15 godz. |
||
| RAJCZA PKP - HALA BORACZA (854 m n.p.m.) czas przejścia: 3.30 / 3 godz. |
||
| ZWARDOŃ SCHRONISKO PTTK - PRZEŁĘCZ KONIAKOWSKA czas przejścia: 2.30 / 2.15 godz. |
||
| JANCZYKOWE RYCERKI - SOBLÓWKA czas przejścia: 2 / 2.15 godz. |
CYKLICZNE IMPREZY
STYCZEŃ:
- Narciarski Międzynarodowy - Ogólnopolski Rajd Chłopski Rajcza - Zwardoń - Skalité -Oščadnica
Impreza ta odbywa się na przełomie stycznia i lutego na terenie gminy Rajcza oraz sąsiadującą z nią Gminą Skalité. Obejmuje ona zarówno targi ofert turystycznych, narciarskie biegi, w tym bieg główny na 20 km. "Beskidy Bez Granic", którego trasa biegnie po polskiej i słowackiej stronie granicy oraz występy artystyczne zespołów z Polski i Słowacji.
LUTY:
- "Skalanka" Otwarte Mistrzostwa Powiatu Żywieckiego w Narciarstwie Alpejskim
Mistrzostwa te odbywają się na stokach Skalanki w Zwardoniu.
CZERWIEC:
- Sołecki Dzień Dziecka
Dzieci w tym dniu nie będą się nudzić, czeka ich ciekawa zabawa i wiele atrakcji.
LIPIEC:
- Piknik Królewski
Jest to impreza współorganizowana przez tutejszą parafię. Podczas występów artystycznych zbierane są pieniądze na cele charytatywne. Organizowane są różne loterie fantowe, na scenie występują zespoły artystyczne z regionu.
- Piknik Pszczelarski
Jest to impreza na którą przyjeżdżają pszczelarze z całej Polski. Na niej to można zobaczyć i kupić wszelaki sprzęt pszczelarski łącznie z matkami pszczelimi i wyrobami pszczelarskimi. Imprezie towarzyszą występy artystyczne.
SIERPIEŃ:
- Wawrzyńcowe Jarmarki
Jest to impreza obejmująca zarówno zawody sportowe (cross rowerowy, turniej piłki plażowej) jak i występy zespołów artystycznych z Polski i z zagranicy. Wieczorem następuje uroczyste zapalenie hudy wawrzyńcowej.
- Dożynki Gminne
Jest to impreza, na której można skosztować wszelakich produktów i wyrobów regionalnych na stoiskach przygotowanych przez poszczególne sołectwa Gminy Rajcza, a na scenie przy Centrum Kultury w Rajczy prezentują się zespoły z regionu wraz z zaproszonymi gośćmi.
-Święto Borówki
Jest to impreza, na której można skosztować wszelakich wyrobów z borówki, dla dzieci przygotowywane są liczne konkursy z nagrodami. Imprezie towarzyszą występy zespołów.
Na wszystkich letnich imprezach można skosztować swojskie jadło, ciasta i inne wyroby regionalne.
Wszystkie imprezy organizowane są przy Centrum Kultury w Rajczy, a jednym z głównych organizatorów tych imprez jest Centrum Kultury i Sportu w Rajczy
